Georges Gilkinet, minister van Mobiliteit: “Tegenwoordig is fietsen, meer dan ooit, alomtegenwoordig en voor iedereen. België sluit zich geleidelijk aan aan bij het peloton van de meest ambitieuze landen op fietsgebied. En ik ben blij dat mijn collega's in de regering ermee hebben ingestemd zich ten dienste te stellen van de ontwikkeling ervan. Het ondersteunen van het fietsgebruik heeft alleen maar voordelen, of het nu gaat om gezondheid, efficiëntie, economie en natuurlijk het klimaat. Daarom stel ik, nu we de balans opmaken, met voldoening vast dat het Be Cyclist-plan vorm krijgt en op het terrein al veelbelovende vruchten afwerpt.”

Het Be Cyclist-plan is in twee opzichten ongekend: niet alleen omdat het het allereerste fietsplan van een federale regering in België is, maar ook omdat het alle ministers en staatssecretarissen samenbrengt, verenigd door de gemeenschappelijke ambitie om het fietsen te promoten.

Het Be Cyclist-plan, dat in 2021 van start ging, omvatte 52 maatregelen. Bijna alle maatregelen (50 maatregelen) zijn afgerond (23 maatregelen) of zijn in uitvoering en zullen de komende maanden worden afgerond (27 maatregelen). Veel van deze acties hebben het mogelijk gemaakt om op de lange termijn een positieve dynamiek op gang te brengen, door middel van duurzame maatregelen. In veel opzichten zijn we zelfs verder gegaan dan de ambities van het oorspronkelijke plan.

Vijf succesvolle blikvangers

1)Fietsdiefstal efficiënter bestrijden

Jaarlijks worden er bijna 100.000 fietsen gestolen in België. Fietsdiefstal is een echte plaag die sommige potentiële fietsers kan ontmoedigen. Om fietsdiefstal efficiënter te bestrijden, hebben we het eerste centrale fietsregister opgezet, MyBike genaamd, waarin fietseigenaars zich op vrijwillige basis kunnen registreren. Dankzij dit instrument zullen de burgers gemakkelijker een aangifte kunnen doen als hun fiets wordt gestolen en zullen onze politiediensten en justitie fietsdiefstal veel doeltreffender kunnen bestrijden!

2)De fietsvergoeding verhogen en uitbreiden naar bijna alle werknemers

In België gebruikt 14% van de werknemers de fiets voor hun woon-werkverkeer, een stijging van 26,3% ten opzichte van 2017. Om fietsen nog aantrekkelijker te maken, is het maximale belastingvrije bedrag van de kilometervergoeding verhoogd (naar € 0,27 per kilometer, en zal worden geïndexeerd). Bovendien werd deze vergoeding veralgemeend, naar aanleiding van de goedkeuring van een suppletieve collectieve arbeidsovereenkomst door de Nationale Arbeidsraad op 24 januari laatstleden. Alle werknemers in de privésector die regelmatig met de fiets naar het werk komen, komen nu in aanmerking.

3)De combinatie trein + fiets faciliteren

Om het fietsgebruik verder te ontwikkelen, moeten we ze overal mee naartoe kunnen nemen, naar het station en op een trein. Daarom heeft de NMBS, op initiatief van de minister van Mobiliteit, een ambitieuze fietsstrategie aangenomen die nu al zijn vruchten afwerpt (24.000 Fiets Supplementen verkocht in 2022, tegenover 390.250 in 2021 en 251.000 in 2019).

• In de stations werden meer dan 15.500 extra fietsparkeerplaatsen gecreëerd, wat het totaal op 124.117 plaatsen brengt in 2022 (inclusief beveiligde fietsparkeerplekken), vergeleken met 108.000 in 2020.
   
• De NMBS-vloot telt nu 5.040 fietsplaatsen, tegenover 4.292 in 2019. Voor de toekomst zijn we ambitieuzer geweest dan de Europese regelgeving, door een minimum van 8 fietsplaatsen op te leggen in elke nieuwe trein.

• Er is een BikeOnTrain app ontwikkeld en de nieuwe tariefstructuur omvat verlaagde tarieven voor fietsen tijdens de daluren.
   
• Sinds begin 2021 zijn 28 extra stations uitgerust met een Blue Bike-station, goed voor een totaal van 95 stations met deelfietsen.

4)De verkeersveiligheid voor fietsers op de weg verbeteren

Fietsers en actieve weggebruikers zijn de eerste slachtoffers van verkeersongevallen. Zij moeten beter worden beschermd. Dit is de eerste doelstelling van het interfederale plan voor verkeersveiligheid "All for zero", dat de drie "moordenaars" wil bestrijden: te hoge snelheid, rijden onder invloed en afgeleid worden achter het stuur. We hebben ook middenrijbanen mogelijk gemaakt en het aantal kilometers fietspad langs de wegen verhoogd. Ten slotte zal de hervorming van de wegcode ervoor zorgen dat de openbare weg beter wordt gedeeld door de verschillende gebruikers en dat de meest kwetsbaren beter worden beschermd.

5)Fietsen aanmoedigen voor iedereen en altijd

"Be Cyclist" omvat ook gerichte maatregelen om specifieke doelgroepen te bereiken. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de Politie. Tegen eind 2023 zal meer dan de helft van de politiezones in het land een fietsbrigade hebben, dankzij een specifieke opleiding.

In dezelfde geest hebben we maatregelen ingevoerd die gericht zijn op het bevorderen van het dagelijks fietsgebruik bij vrouwen, federale ambtenaren, militairen, asielzoekers of ook het publiek van federale culturele instellingen.

"Dankzij het engagement van alle leden van de federale regering hebben we samen de fundamenten gelegd die ons zullen toelaten een solide en ambitieus fietsbeleid in België uit te bouwen. Dit was een primeur op federaal niveau. Ook op internationaal niveau hebben we een impuls gegeven aan deze beweging, door het initiatief te nemen voor de European Cycling Declaration, die de Europese Commissie oproept om een echte Europese fietsstrategie aan te nemen en die al 17 landen verenigt. Be Cyclist heeft het pad geëffend. Ik hoop dat dit fietsplan herhaald en uitgebreid wordt onder de volgende legislatuur, in samenwerking met de verschillende entiteiten. De fiets is een van de sleutels tot het bereiken van een koolstofvrije mobiliteit: het is aan ons om er alles aan te doen om het gebruik ervan aan te moedigen. Of het nu dagelijkse of occasionele fietsers zijn, meer Belgen op de fiets is op alle vlakken positief!", besluit de minister van Mobiliteit, Georges Gilkinet.

BeCyclist : Eindrapport 2023