Staten Generaal van verkeersveiligheid: Belgische ministers gaan akkoord met 10 nieuwe gezamenlijke engagementen om de verkeersveiligheid te verbeteren

Op uitnodiging van de federale minister van Mobiliteit, Georges Gilkinet, kwamen de belangrijkste actoren op het vlak van verkeersveiligheid op dinsdag 30 januari samen om de balans op te maken van de jongste vorderingen en om een reeks gemeenschappelijke doe lstellingen te definiëren om de verkeersveiligheid in Belg ië te verbeteren. Samen formuleerden ze 10 engagementen inzake verkeersveiligheid die België verankeren in het All for Zero traject: een halvering van het aantal doden en zwaargewonden op de weg tegen 2030, met als einddoel nul doden tegen 2050.

Er vallen nog steeds te veel verkeersslachtoffers: in België: 540 mensen verloren het leven in 2022 en meer dan 45.000 raakten gewond. Hoewel deze cijfers de laatste jaren aanzienlijk zijn gedaald, zijn ze nog steeds te hoog. België is daarmee binnen Europa zelfs een van de slechtste leerlingen van de klas . Toch zijn de meeste verkeersongevallen vermijdbaar. Het is dus aan ons om collectief op te treden om deze uitdaging voor gezondheid en sociaal welzijn a an te gaan en alles in het werk te stellen om het aantal dod en en gewonden op de weg drastisch te verminderen.

De Staten Generaal voor Verkeersveiligheid, bijeengeroepen door minister Gilkinet, weerspiegelt de gedeelde wil en het engagement van de verschil lende overheden om samen te werken voor meer verkeersveiligh ei d, voor iedereen . Het is door een doeltreffende samenwerking tussen de regeringen op federaal, regionaal en lokaal niveau en met de betrokkenheid van alle betrokken actoren (administraties, poli tie, VIAS instituut, verenigingen die weggebruikers of slach toffers vertegenwoordigen, enz.) dat de grootste en snelste impact zal worden gerealiseerd om het verkeer veiliger te maken voor iedereen, in het bijzonder voor de meest kwetsbare weggebruikers.

Ambities voortzetten: 10 gemeenschappelijke engagementen voor verkeersveiligheid

De 6 federale en gewestelijke ministers bevoegd voor de verkeersveiligheid in België bevestigen opnieuw hun gezamenlijke ambitie om het aantal verkeersslachtoffers verder te doen dalen, meer bepaald door de uitvoering van een gecoördine erd actieplan in het kader van het plan All For Zero.

Zij verbinden zich ertoe om:

samen te werken in de strijd tegen de drie belangrijkste killers op de weg: snelheid, afleiding en rijden onder invloed aan de hand van gecoördineerde acties op het gebied van preventie, handhaving, sancties en rehabilitatie;
systematisch te overleggen en structureel samen te werken, zowel op ministerieel niveau via de Interministeriële Conferentie (IMC) Mobiliteit als op het niveau van de experts en de administraties, zoals ze dat sinds 2021 actief doen;
regelmatig een interfederale werkgroep samen te roepen, verantwoordelijk voor het evalueren en bijsturen van regelgeving op het gebied van de verkeersveiligheid, met bijzondere aandacht voor het verbeteren van de veiligheid van actieve weggebruikers, die het kwetsbaarst zijn;
ervoor te zorgen dat de regelgeving en de verkeersinrichting zoveel als mogelijk worden ingericht volgens de kindnorm die rekening houdt met hun behoeften, zodat kinderen vanaf 8 jaar zich autonoom, veilig en comfortabel kunnen verplaatsen;
ervoor te zorgen dat kennis wordt gedeeld, met name door het uitvoeren van gezamenlijke studies;
de "All for Zero"-dynamiek op lokaal niveau te blijven ondersteunen, met name door het financieren en valoriseren van lokale verkeersveiligheidsinitiatieven;
de doeltreffendheid van de controles te verhogen en de informatiestroom met betrekking tot verkeersovertredingen tussen alle schakels van de controle-/sanctieketen te verbeteren;
recidive van risicogedrag te bestrijden door beter rekening te houden met de antecedenten van de bestuurders, met inbegrip van overtredingen die door middel van onmiddellijke inningen zijn afgehandeld;
een complementair en coherent opleidingsaanbod te ontwikkelen, met name om bestuurders die problematisch gedrag stellen te rehabiliteren;
elk jaar de ontwikkelingen op het gebied van verkeersveiligheid te evalueren tijdens een interfederale conferentie over de verkeersveiligheid.

Een overlegmechanisme dat tot concrete vooruitgang leidt

De eerste Staten Generaal voor verke ersveiligheid vond plaats in 2001, op initiatief van de VZW Ouders van Verkeersslachtoffers en de toenmalige minister van Mobiliteit, Isabelle Durant. Latere edities werden georganiseerd in 2007, 2011 en 2015. In 2021, 20 jaar na de eerste Staten Generaal blies de federale minister van Mobiliteit dit overleginstrument nieuw leven in om de strijd tegen de verkeersveiligheid in België op te voeren.

Tijdens de editie van 2021 bundelden de betrokken ministers hun krachten om het initiatief All For Zero " te la ncere n, een gecoördineerde verkeersveiligheidsstrategie gebaseerd op een federaal [1] actieplan en een interfederaal [2] plan.

Een jaar later, in november 2022, kwamen de bevoegde ministers voor het eerst samen op een i nterfederale conferentie om een eerste bala ns op te maken van de geboekte vooruitgang. De Algemene Vergadering van 30 januari 2024 zal dus de derde en laatste interfederale vergadering van deze legislatuur zijn.

Georges Gilkinet, federaal minister van Mobiliteit: Door iedereen die betrokken is bij verkeersveiligheid, samen te brengen, hebben we de krijtlijnen van het toekomstige beleid uitgezet. We delen de ambitie om ook na de verkiezingen de lat hoog te leggen en in elk van onze regeringen continuïteit te houden in het beleid, zowel op vlak van de ambities als op vlak van de acties. Verkeersveiligheid moet een topprioriteit blijven voor toekomstige regeringen, met focus op de bescherming van actieve weggebruikers en kinderen, de

strijd tegen de belangrijkste “killers” in het verkeer en de aanpak van recidivisten. Ik ben trots op en tevreden met het succes van deze Staten Generaal: die tonen opnieuw aan dat we efficiënter zijn als we voor grote vraagstukken samenwerken, zoals de strijd voor meer verkeersveiligheid en richting nul verkeersdoden. Dat is een heldere boodschap voor de toekomst.”

Annelies Verlinden, minister van Binnenlandse Zaken : Er zijn in ons land nog altijd te veel verkeersslachtoffers en te veel verkeersdoden. Dat zijn telkens opnieuw menselijke drama’s, afscheid nemen, het ver werken van verdriet, financiële en materiële gevolgen,… Dit betekent dat we wel degelijk doorgedreven inspanningen moeten blijven leveren voor meer en betere verkeersveiligheid. Hierbij moeten preventie en repressie hand in hand gaan. Iedereen die ook maar iets kan bijdragen moet betrokken zijn. Van bewustwording en het goede voorbeeld dat we als ouders to nen aan onze kinderen, de verkeersopvoeding op school, nadenken over hoe we onze toekomstige wegen bouwen of herinrichten en natuurlijk moeten we ook blij ven inzetten op het betrappen van de hardleerse bestuurders. Rijden onder invloed, overdreven en onaan gepaste snelheid, afleiding achter het stuur en het dragen van de veiligheidsgordel blijven prioriteiten, naast

tal van andere aandachtspunten, waarop doo r de politie wordt gecontroleerd.

Paul Van Tigchelt,minister van Justitie : Vorige week nog kwamen in Minderhout een 11 jarige jongen en in Willebroek een 17 jarig meisje om het leven, nadat ze werden aangereden door een vrachtwagen. Dat is verschrikkeli jk. Het is de grootste nachtmerrie die er als ouder bestaat. Als beleidsmakers moeten we telkens beter willen doen en mogen we nooit tevreden zijn. Met Justitie hebben we onder andere gezorgd voor de oprichting van het Parket voor de Verkeersveiligheid, di e overtredingen efficiënt afhandelt. Hierdoor kunnen de politieparketten zich meer focussen op het uit het verkeer halen van wegpiraten en zware recidivisten. Maar om de All For Zero doelstelling te bereiken, is het cruciaal om samen te werken over de vele beleidsdomeinen en bestuursniveaus heen. Dat is de kracht van de Staten Gener aal van de Verkeersveiligheid.”

Elke Van den Brandt, Brussels minister van Mobiliteit: Het is onze plicht om het aantal verkeersdoden tot nul terug te bre ngen en alle leed dat daarmee gepaard gaat te voorkomen. Bovendien is verkeersveiligheid ook bepalend voor de mobiliteitskeuzes die mensen maken. Wie zich veilig voelt op straat, zal sneller te voet of per fiets gaan. Dat zien we gebeuren in Brussel: het aandeel voetgangers en fietsers stijgt zienderogen, onder meer dankzij de Stad 30, ingrepen op de gevaarlijkste kruispunten en betere controles van snelheidsduivels.

Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit : In Vlaanderen hebben we deze legislatuur de actieve weggebruiker centraal gezet, zowel in het Verkeersveiligheidsplan alsook in de nieuwe Vlaamse Fietsambitie. Deze koers moet worden verdergezet, de 10 interfederale engagementen zijn helder en hebben slech t één doel voor ogen: nul verkeersdoden in ons land. Het opnemen van de Kindnorm is hierin een belangrijk signaal. Zo moet er blijvende aandacht uitgaan naar de noden en behoeften van kinderen en jongeren bij de opmaak van nieuwe regelgeving. Nieuwe infras tructuur moet zoveel mogelijk worden ontworpen vanuit de kindnor m, zodat kinderen vanaf 8 jaar zich zelfstandig, veilig en comfortabel kunnen verplaatsen. We blijven vanuit Vlaanderen ook integraal inzetten op sensibilisering en educatie om werk te maken van een gedragsverandering in het verkeer. Onaangepast of overdre ven snelheid, rijden onder invloed en afleiding zorgen voor veel menselijke tragedies. Hoe meer mensen zich hiervan bewust zijn, hoe sneller we de Vision Zero doelstelling zullen realiseren. H andhaving mag uit respect voor de vele slachtoffers in het verkeer niet gezien worden als een pestmaatregel, maar blijft helaas nog steeds een essentieel sluitstuk van een veilig verkeerssysteem.”

Valérie De Bue, Waals minister van Verkeersveiligheid : De weg delen is essentieel als we de verkeersveiligheid en he t aantal slacht offers op het Waalse wegennet willen verminderen. Achter elk dodelijk verkeersslachtoffer, achter elke zwaar of licht gewonde staat een familie. Onze boodschap : We mogen ons niet enkel als voetganger gedragen als we wandelen of als automobilist als we rijden ...’’. Tijdens deze legislatuur zijn al onze acties erop gericht dat iedereen weggebruiker is van een gedee lde weg, d at iedereen zich bewust is van de reali teit en de gevaren op de weg en rekening houdt met andere weggebruikers.

In d ie context is het cruciaal om jongeren van jongs te sensibiliseren rond verkeersveiligheid. Zij gebruike n de weg al elke dag maar zijn ook de automobilisten van de toekomst. Ik ben voorstander van de grootschalige invoering van een educatief continuüm ’’, te beginnen met een voetgangers b revet en vervolgens voor fietsers op de basisschool, en eindigend met aanvullende opleiding aan het begin van het middelbaar

en een nog specifiekere opleiding nadien. Dit continuüm zal een cruciaal instrument zijn om de verkeersveiligheid te verbeteren en om de doelstelling te bereiken dat er tegen 2030 niet meer dan 100 doden zullen vallen op de Waalse wegen.

[1] Het Federaal Actieplan Verkeersveiligheid 2021 2025 omvat 32 ambitieuze verkeersveiligheidsmaatregelen en wordt uitgevoerd door de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken onder de coördinatie van minister Gilkinet.

[2] Deze gedeelde visie op verkeersveiligheid brengt de drie regionale ministers die verantwoordelijk zijn voor verkeersveiligheid en minister Gilkinet samen.