Fietsers en automobilisten: samen op weg
Fietsen zit in België al enkele jaren in de lift. Anderzijds is ook het aantal fietsongevallen met lichamelijk letsel en sterfgevallen binnen 30 dagen de laatste tien jaar gestegen. Daarom besloten de vice-eersteministers Vincent Van Quickenborne, minister van Justitie, en Georges Gilkinet, minister van Mobiliteit, om al fietsend te herinneren aan de risico’s van gevaarlijk gedrag op de baan. Om automobilisten te sensibiliseren rond het feit dat ze de weg met fietsers delen, zullen overtreders vanaf nu een nieuwe fiche samen met hun verkeersboete ontvangen.
Liever met de fiets
Steeds meer mensen verplaatsen zich liever met de fiets. In 2020 zijn er 64% meer fietsers op de baan. Daar kunnen twee belangrijke redenen voor zijn: de aanleg van extra fietspaden en de coronacrisis. Tijdens deze crisis werd vaker een beroep gedaan op de lokale handel omwille van de huidige coronamaatregelen. Er werd de laatste tijd vaak ingezet op fietsers. Fietsen is milieuvriendelijker, goedkoper en veel gezonder, waardoor mensen de auto vaker laten staan.
Bovendien is het aantal letselongevallen met fietsers en het aantal doden binnen 30 dagen de laatste tien jaar gestegen1. Hoog tijd dus om te herinneren aan de verkeersregels en de gedeelde plaats van bestuurders en fietsers op de openbare weg.
Nieuwe sensibiliseringsfiche bij boetes
Vanaf 21 april krijgen overtreders een nieuwe sensibiliseringsfiche. Deze fiche herinnert ons aan het belang van het delen van de weg met fietsers. Het vervangt de fiche over overdreven snelheid. In de afgelopen jaren is het aantal gemelde fietsongevallen met lichamelijke letsels met 21% gestegen, terwijl de fiets blijft winnen aan populariteit.
Uit een studie van de KU Leuven over de Vlaamse regionale fiche rond snelheid blijkt dat het aantal snelheidsovertredingen dankzij sensibiliseringsfiches met 15% is gedaald. Een boete opleggen volstaat niet om overtreders te sensibiliseren. Als deze boete echter gepaard gaat met een getuigenis, is 25% van de overtreders meer geneigd om zich verantwoordelijk te gedragen op de weg. We willen met deze fiche rond fietsveiligheid éénzelfde effect bereiken.
Sensibiliseringsfiches hebben een positief effect op de intenties van bestuurders, zo blijkt uit een studie van de KU Leuven over Vlaamse regionale snelheidsfiches. Het opleggen van een boete is niet voldoende om de overtreder bewust te maken. De boete vergezeld doen gaan van een informatiefiche of een getuigenis zorgt echter wel voor bewustmaking. Tot 25% van de bestuurders zegt dat ze goede voornemens hebben gemaakt met betrekking tot hun rijgedrag na het lezen van de fiche.
Samen naar meer verkeersveiligheid
De FOD Mobiliteit en Vervoer, de FOD Justitie, de FOD Financiën, de politie, het VIAS-instituut en de gewesten (Brussel Mobiliteit, AWSR en VSV) slaan opnieuw de handen in elkaar voor meer verkeersveiligheid. Het doel van deze nieuwe fiche is om mensen bewust te maken van en te herinneren aan het belang van bepaalde verkeersregels met betrekking tot fietsers, zoals de veiligheidsafstand, de snelheidsregels in een fietsstraat of nog de voorrangsregels.
Om zoveel mogelijk overtreders hierrond te sensibiliseren, wordt de federale fiche over snelheid vervangen door de fietsfiche, en dit voor een periode van 6 maanden. Bestuurders die een snelheidsovertreding (op de snelweg) begaan, krijgen voortaan een fietsfiche bij hun boete.
Sinds mei 2019 zijn er meer dan 2 miljoen bewustmakingsfiches verzonden
De allereerste sensibiliseringscampagne met fiches ging op 21 mei 2019 van start. Het ging om fiches rond snelheid, alcohol, de veiligheidsgordel en bellen achter het stuur. Sinds oktober 2019 voegen ook de gewesten fiches toe aan hun regionale snelheidsboetes. Het totale aantal verzonden bewustmakingsfiches bedroeg 2.147.916.
Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister van Justitie: “Iedereen heeft een plaats op de openbare weg. Maar voor automobilisten en fietsers is het niet altijd zo evident om de weg te delen. We merken vooral veel meer ongevallen bij de fietsers. In 2010 waren er 8.517 ongevallen waarbij telkens minstens één fietser betrokken was; in 2019 waren dat er 10.304. Dit is dus een stijging van 21%. Met de nieuwe sensibiliseringsfiche willen we overtreders doen inzien wat de fatale gevolgen zijn van roekeloos gedrag op de weg. Justitie zet zich mee in voor meer verkeersveiligheid door een betere handhaving van de verkeersregels en door recidive tegen te gaan”.
Georges Gilkinet, vice-eersteminister en minister van Mobiliteit: “De laatste jaren kozen steeds meer mensen dagelijks voor de fiets. Nu het mooie weer er aankomt, ben ik vast niet de enige die regelmatig fietst. Voetgangers, fietsers, openbaar vervoergebruikers en automobilisten delen steeds vaker de weg met elkaar en dat leidt helaas ook nogal te vaak tot ongelukken die we kunnen vermijden. Als we goed opletten, kan het veiliger voor iedereen. Daarom is het belangrijk om goed te sensibiliseren over verkeersveiligheid en zeker de veiligheid van actieve weggebruikers zoals fietsers en voetgangers. Met deze sensibiliseringsactie kunnen we samen nog stappen vooruit zetten voor meer deelmobiliteit, betere toegankelijkheid en meer verkeersveiligheid."
